هر آنچه درباره اعتیاد زنان می خواهید بدانید+ تصاویر

حضور زنان در کلینیکهای درمان اعتیاد هر روز پر رنگ تر از قبل می شود گرچه سهم زنان در اعتیاد و مشکلات وابسته به آن در آمارها به خوبی روشن نیست اما زنان هر روز بیشتر از قبل گرفتار اعتیاد و عوارض و پیامدهای آن می شوند.در اعتیاد زنان مسئله مهم و قابل توجه میزان آسیب وارده و شدت آن است، زنان معتاد نسبت به مردان معتاد مشکلات جسمی و روانی شدیدتری را تجربه می کنند و بر اساس آمار جهانی، اعتیاد در زنان، عوارض خطرناک تری نسبت به مردان ایجاد می کند این گروه نسبت به سایر همجنسان خود نیز در معرض خطرات بیشتری در حوزه بارداری ناخواسته، سقط جنین ، ابتلا به عفونت HIV و حتی یائسگی زودرس هستند .
زنان معتاد در معرض خطر ابتلاء به اختلالات روانی بالاتری نیز قرار می گیرند اختلالاتی از قبیل افسردگی، اضطراب، اقدام به خودکشی، بیماریهای سایکوتیک ، حمله های وحشت ، افت اعتماد بنفس ،خودپنداره ضعیف و سطوح بالای فشار روانی.

خانم م. ک یکی از دلایل خود برای ادامه مصرف را افسردگی زیاد عنوان کرده و بر این باور بود که به جهت مصرف 5 گرم تریاک در روز قادر به انجام کارهای خانه بوده والا افسردگی به او مجال انجام کاری را نمی داده است . انزوا طلبی و گریه در طول 20 سال اعتیاد او ادامه داشته و هرگز برای درمان افسردگی خود اقدامی ننموده است.
از دیگر عوارض اجتماعی اعتیاد زنان متلاشی شدن خانواده است. زنان معتاد به سرعت خانواده خود را از دست داده و طرد می شوند و به علت عملکرد اجتماعی و مهارتهای ارتباطی ضعیف ، مستعد از دست دان اعتماد بنفس هستند که در روابط عاطفی و ارتباطی شان تاثیر گذارده آنها را به سوی طلاق و یا جدا شدن از خانواده و دوستان سوق می دهد .
متاسفانه جامعه اعتیاد را در زنان غیر اخلاقی می داند، در حالیکه اعتیاد را در مردان یک نوع بیماری فرض می کند. در مورد زنان معتاد شرایط به شکل دیگری است، نگرش به اعتیاد زنان بسیار منفی تر و سختگیرانه تر از مردان است ؛ در واقع نگرش های اجتماعی منفی موجود درباره رفتار غیر اخلاقی زنان معتاد، سدی بزرگ در راه درمان آنها محسوب میگردد، چرا که زنان با درونی نمودن این نگرش که اعتیاد به نوعی تزلزل چهارچوبهای اخلاقی در آنهاست از درمان خود اجتناب می نمایند و احساس شرمساری و گناه می کنند.

مانع دیگر در اقدام به درمان در زنان معتاد کمبود منابع مالی و عدم حمایت خانواده از آنها می باشد . در حالیکه خانواده از اقدام به درمان مردان به دفعات حمایت می کند در مورد زنان معتاد این مسئله حاکم نیست و پرداخت هزینه های درمانی برای زنان بسیار سخت است .
خانم م . الف : یکی از موانع خود را در مراجعه به مراکز درمانی عدم حمایت اقتصادی خانواده از او برای درمان ذکر کرد به گفته این بیمار ، انگیزه برای درمان از مدتها قبل در او بوجود آمده اما به علت نداشتن منابع مالی کافی توان مراجعه را نداشته و بالاجبار به رابطه خود با یک مواد فروش ادامه می داده است .
در درمان اعتیاد، زنان پیش آگهی بهتری نسبت به مردان دارند و این مساله باعث بوجود آمدن امیدواری بیشتری در درمان زنان معتاد می شود . اما همانطور که ذکر شد زنان از موانع متعددی برای ورود به درمان برخوردار هستند .

از عوامل موثر در تمایل زنان به مصرف مواد مخدر و اجتناب از درمان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1 – عدم یاگیری مهارتهای زندگی و رشد نکردن مهارتهای لازم برای موفقیت در زندگی
2 – فقدان قابلیت و توانایی فردی برای کسب پایگاه اجتماعی
3 – احساس ناکامی در محیطهای رقابتی و به دنبال آن، احساس ناتوانی در بدست آوردن موفقیت شغلی ، احساس ناامنی، خشم ،خصومت و بی اعتمادی در خانواده، محل کار وتحصیل.
4 – فشار زیاد گروه همسالان و استفاده از مواد جهت پذیرفته شدن در گروه
5 – زندگی با یک مرد معتاد ( پدر، برادر، شوهر ) نیز از مهمترین علل گرایش زنان به مواد مخدر است.
6 – زنان معتاد میزان بالایی از خشونت را تجربه می کنند که این خود می تواند دلیل بر اعتیاد و ادامه مصرف در آنها باشد.
7 – مشکلات و اختلالات روانی زنان معتاد در مقایسه با دیگر زنان، بیشتر است. تحقیقات و تجارب بالینی حاکی از وجود اختلالات افسردگی و اضطراب، بعنوان شایع ترین بیماری در نزد زنان معتاد به مواد مخدر است. مطالعات نشان داده است رفتارهای خودکشی، آسیب پذیری بالا و عزت نفس پایین در زنان معتاد بسیار بیشتر از دیگران است و حتی بسیاری از زنان، گرفتار مشکلات بازگشت افسردگی مزمن می شوند.
8 – نگرش جامعه به نقش زن بعنوان همسر، مراقبت کننده و پایه و اساس اخلاق در خانواده و منفی تر شدن نگاه جامعه، به اعتیا د زنان و همچنین سایر نگرش های اجتماعی درباره ناپسند تر بودن اعتیاد زن، یک مانع عمده درمان آنها محسوب می شود.
9 – عدم حمایت خانواده از درمان زنان و برچسبهای گوناگون در حیطه اعتیاد زنان و عدم درک و پذیرش و همدلی با آنها نیز به عنوان مانعی در مراجعه برای درمان محسوب می گردد.
10 – عدم وجود سرویسهای خاص زنان برای برطرف کردن نیازهای اختصاصی آنها حین درمان و تعداد ناکافی گروههای امداد رسانی فعال در این حیطه باز هم از دلایل حضور محدود زنان برای درمان است.
در ایران، مکانهای محدودی برای ارائه خدمات اختصاصی به زنان معتاد اختصاص داده شده است و بیشتر خدمات و مراکز فقط به مردان اختصاص دارند. لیکن با توجه به اینکه مصرف مواد در زنان، ناهنجارتر از مردان تلقی می گردد، زنان معمولا از مراجعه به مراکز درمانی معتادان که بیشترین مراجعه کنندگان آن ها مردان هستند اکراه دارند. و به واسطه همین اکراه در مراجعه شیوع اعتیاد در زنان کمتر از میزان واقعی تخمین زده می شود.

تحقیقات نشان می دهد اکثر زنان معتادی که در تهران، به اعتیاد گرفتارند، کارتن خواب هستند و بدون داشتن مهارت شغلی زندگی می گذرانند . زنان معتاد اغلب بی سواد یا کم سواد بوده و تجربه ازدواج در سن پایین را داشته‌اند. بخش زیادی از این گروه از زنان به صورت انتخابی یا اجباری خانواده را ترک کرده‌اند. لذا از حمایت‌های خانواده نیز بهره‌ای نمی‌برند و حتی بعد از ترک مصرف مواد مخدر مایل به بازگشت به خانواده نیستند. برخی از این زنان نیز با همسران و یا والدین خود مواد مصرف می کنند که این نیز نیازمند آسیب شناسی و علت شناسی است .
به گفته خانم ت .س : تمام اعضای خانواده او شامل 2 خواهر و 2 برادر به همراه والدینشان مصرف کننده بوده و به صورت خانوادگی 3 بار در روز تریاک مصرف می کردند و به همین جهت هیچکدام قادر به ترک نبوده اند زیرا نشانه های مصرف در تمام اوقات روز در منزل موجود بوده است.
با توجه به اهمیت این مقوله غفلت و یا توجه محدود به این حوزه در آینده ای نه چندان دور عواقب ناگواری را برای جامعه بدنبال خواهد داشت . بنابراین وقت آن است که برای رفع این معضل اجتماعی، تدابیری اساسی اندیشیده شود و به اعتیاد زنان با نگاه جدی تری بنگریم.

پایان
نویسنده : رکسانا کارخانه
دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی
دانشگاه علامه طباطبائی تهران

اگر می خواهید مطالب وبلاگ در ایمیل شما باشد *** این جا را کلیک *** نمایید.

– از خانم کارخانه برای ارسال این مقاله کمال سپاس را داریم –