برای کودکان: ۱۰ بازي و ۲۰ نشان
امروزه به علت گستردگي رسانه ها و آموزش هايي که از طريق آن ها به خانواده ها داده مي شود، سطح آگاهي و اطلاعات خانواده ها از مسائل تربيتي و عوامل پرورش دهنده شخصيت کودکان بسيار افزايش پيدا کرده است. شايد ديگر نتوان پدر و مادري را يافت که از اهميت و نقش بازي در رشد شخصيت و پرورش هوش و عواطف کودکان بي خبر باشند! اما امروزه متأسفانه به دليل مشغله هاي زياد والدين و نيز فضاهاي محدود زندگي به ويژه در آپارتمان هاي کوچک فرصت بازي هاي متنوع و همراه با شور و هيجان از بسياري از کودکان سلب شده است، بنابراين والدين بايد بتوانند با تلاش و دقت اين محروميت جدي را جبران کنند. شايد براي شما هم مانند بسياري از پدران و مادران جوان سؤالاتي وجود داشته باشد. از جمله اين که چه بازي هايي با چه شيوه هايي براي کودکان در سنين مختلف مناسب است. در شماره هاي گذشته با کمک عليرضا واقف يکي از روان شناسان کودک شما را با انواع بازي هاي مؤثر آشنا کرديم. در اين شماره به تعداد ديگري از بازي هاي مناسب براي سنين مختلف مي پردازيم:
اين بازي مي تواند به شکل انفرادي يا با تشکيل چند گروه ۲ نفره انجام شود . در گروه هاي ۲ نفري چشمان يکي بسته مي شود و نفر ديگر به عنوان راهنما فقط با دادن علامت چپ، راست، جلو، عقب، زير، رو، بالا، پايين فرد ديگر را راهنمايي مي کند تا شيء مورد نظر را پيدا کند . در شکل انفرادي همه افراد گروه به عنوان راهنماي فرد هستند . در اين بازي، زمان مطرح است .
به هريک از کودکان يک شماره مي دهيم و به آن ها مي گوييم که هر فرد با شنيدن شماره اش بايد صداي يک حيوان را تقليد کند مثلا شماره يک صداي جوجه، شماره ۲ صداي گربه و… سپس يک شماره انتخاب مي شود و فرد بايد با شنيدن شماره، صداي حيوان موردنظر را تقليد کند . کسي که شماره اش را فراموش کند يا نتواند به موقع صداي حيوان را تقليد کند بازنده است .
به کودکان توضيح داده مي شود که وقتي مي گوييم بنشينيد بايد بايستيد و وقتي مي گوييم بايستيد بايد بنشينيد يعني برعکس حرف گوينده عمل کنيد. برنده کسي است که بدون اشتباه به دستورات عمل کند .
از کودکان خواسته مي شود که يک شيء را در اتاق پيدا کنند که حرف اول آن مثلا « ب» باشد اين بازي را با حروف مختلف اجرا مي کنيم و برنده بازي کسي است که موفق به پيدا کردن اشياي بيشتري شده باشد.
ابتدا ۲ صندلي را مقابل يکديگر قرار مي دهيم و سپس از کودک مي خواهيم که نقش معلم يا پدر و مادر را به صورت نمايشي بازي کند. کودک بايد روي يک صندلي نقش خودش را بازي کند و برروي صندلي ديگر نقش فرد مقابل خود را که مي تواند معلم، خواهر، پدر يا مادر باشد. اين بازي مي تواند با انتخاب موضوع نيز اجرا شود به اين صورت که به کودک مي گوييم روي يک صندلي نقش معلم را بازي کند و روي صندلي ديگر نقش دانش آموزي را بازي کند که تکاليف خود را ننوشته است.
از کودکان خواسته مي شود نقش هاي مختلف را بازي کنند، اين کار مي تواند به صورت انفرادي يا به صورت گروهي و حالت تئاتر اجرا شود. کودکان مي توانند از قبل با يکديگر هماهنگي کنند و مي توانند به شيوه رقابتي و به وسيله ۲ گروه نيز اين نمايش ها را اجرا کنند. نقش ها و موضوعات مي تواند در مورد مسائل خانوادگي ( نقش پدر، مادر، خواهر، برادر و …) مسائل مدرسه و مهد کودک ( معلم و مربي، مدير، ناظم، دانش آموزان، سرايدار و … ) مسائل اجتماعي ( احوال پرسي، خداحافظي، احترام به ديگران، پرهيز از خشونت با نمايش دعواهاي ساختگي ) و مواردي از اين قبيل باشد.
يک بازي تئاتر براساس موضوع انتخاب مي شود، مثل کودکي که نمرات خود را از مدرسه گرفته و به پدرش نشان مي دهد. حرکات ضمن بازي و محاورات کلامي بايد به کودک آموزش داده شود. کودکان بايد همين موضوع را بازي کنند چون ايفاي نقش، چند بار تکرار مي شود کودکان نيز مسائل را حفظ مي کنند، حرکات را مي آموزند و اجرا مي کنند و مي دانند که در مقابل موقعيت هاي گوناگون چه واکنش کلامي يا حرکتي را از خود بروز دهند در اين بازي راهنما به عنوان کارگردان نقش مهمي را ايفا مي کند و بايد مديريت نقش ها را برعهده گيرد.
با کاغذ مي توان بازي هاي گوناگوني به صورت گروهي انجام داد. از کودکان مي خواهيم کاغذهاي باطله را در مدت زمان تعيين شده پاره کنند. هر کسي کاغذ را به قطعات کوچک تر تقسيم کرد برنده است يا اين که از کودکان مي خواهيم کاغذهايي را که مقابلشان قرار دارد مچاله و سپس در سبد وسط اتاق پرتاب کنند يا بر روي کاغذ باطله با خودکار يا مداد خط خطي کنند، هر کسي در مدت زمان تعيين شده سطح بيشتري را رنگ کند برنده است. بازي ديگر، با قيچي و کاغذ است، کودکان بايد به وسيله قيچي طرحي را روي کاغذ به شکل مارپيچ، خط صاف يا زيگزاگ برش بزنند. «کاغذ و تا» يکي ديگر از بازي هاست که کودکان اشکالي را که مي توانند با کاغذ درست کنند به بچه هاي ديگر نشان مي دهند يا راهنما مراحل درست کردن کاردستي با کاغذ را قدم به قدم به کودکان آموزش مي دهد.
کودکان با اعلام شماره يک روي صندلي مي ايستند ، با شماره ۲ روي صندلي مي نشينند، با شماره ۳ راه مي روند، با شماره ۴ مي ايستند و با شماره ۵ روي زمين مي نشينند. برنده بازي کسي است که اشتباه هاي کمتري داشته باشد.
کودکان به دور صندلي ها مي چرخند و راهنما نام يکي از آن ها را صدا مي زند و او گرگ مي شود و دنبال بقيه بچه ها مي کند ، کودکان ديگر بايد روي صندلي بنشينند .
