به بهانه سالروز درگذشت پرفسور اسکینر: اسکینر و روانکاوی!
برحاس فردریک اسکینر! متولد 20 مارچ 1904!
اولین واژه ای که با نام اسکینر به ذهن می اید “رفتار گرایی” است!
رفتار گرایی در ایران خوشبختانه یا متاسفانه(!) با علوم شناختی گره خورده. وضعیت شاهکارهای اسکینر در ایران چندان بهتر از سایر روانشناسان نیست، هنوز کتاب های شاخص این دانشمند بینظیر به فارسی ترجمه نشده.
تنها کتاب های ترجمه شده وی عبارتند از:
از سالخوردگی لذت ببریم/ آناهیتا آذری/ نشر قدیانی
آرم‍ان‍ت‍ش‍ه‍ر اسکینر/ ج‍ع‍ف‍ر ن‍ج‍ف‍ی زن‍د/ نشر ساوالان
ف‍راس‍وی آزادی و ش‍ان/ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر س‍ی‍ف/ نشر رش‍د
همه ی شما با اسکینر آشنا هستید:
– دانشمندی پوزتویست که تلاش کرد روانشناسی را به بالاترین دقت علمی برساند.
– مبدع تحلیل تجربی رفتار
– شرطی سازی عامل
– مبدع جعبه موش معروف اسکینر
وقتی اسم اسکینر می آید اکثر مردم تصور میکنند با دشمن فروید طرفند و بالعکس!
نه درست نیست!
اسکینر برای کارهای فروید بسیار ارزش قائل بود و در کتاب های خود به وی بسیار زیاد رفرنس میزند. اسکینر کارهای فروید را در زمینه ناخودآگاه و تحلیل رفتار میپسندید اما به نظر وی مفاهیمی مثل فرامن، نهاد و… زیادی دستاپاگیر است.
اسکینر و فروید هردو پیش فرض های یکسانی برای نگرش به انسان دارند : نگاه پوزتویستی و علت گرایانه. برای اولین بار فروید در جهان معتقد شد تمامی رفتار های انسان دارای “علت” است:
نشستن افراد، خوردن ، خوابیندن همه چیز انسان معلول حوادث دیگر است.هیج جیز تصادفی نیست.
اسکینر هم دقیقا به همین موضوع باور داشت. اتفاقا هردو روانشناس معتقد بودند ریشه آن در “گذشته” است ولی فروید ریشه را در” ناخودآگاه” و اسکینر در “شرطی سازی” دانست.
(گاهی به نظر میرسد واقعا این دو کلمه دو روی یک سکه اند!)
هر دو دانشمند آتئیست هستند و بسیار تحت تاثیر داروین. اگر یک روز نظریه داروین رد شود (که نمیشود!) کار هر دوی آنان تمام است: تمام آزمایشات اسکینر روی حیوانات انجام شد با این فرض که انسان از حیوانات تکامل یافته و میتوان اصل تعمیم را به کار برد. و تمام پژوهش های فروید با این پیش فرض است که هنوز حیوانیت در ذهن آدم زنده است.
شاید باورتان نشود اما اسکینر به تحلیل رویا نیز علاقه مند بود! البته مسلما به شیوه خود! خواب هم حاصل محیط است. اسکینر از “مکانیسم های دفاعی” فروید دفاع میکرد و آنرا علمی میدانست.
[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=I_ctJqjlrHA]
اسکینر در زمینه تمدن شناسی با فروید هم عقیده است و به نظر وی تمدن انسانی با سرکوب خواهش های انسان بنا شد. به نظر میرسد روانشناسان مخصوصا در کشور خودمان تصویرسازی های عجیب غریبی از دانشمندان میسازند.
فروید = فقط میل جنسی
اسکینر = فقط شرطی سازی
مازلو = فقط هرم!
اما واقعا این چنین نیست، کارهای اسکینر و متدولوژی تحقیق وی بسیار زیاد برای روانکاوی کاربرد دارد و بالعکس. امروزه روانکاوی خود را با متدهای دیگر مخلوط کرده،دیگر زمان آن گذشته که بنشینیم و بگوییم آیا کدام یک مهمتر بوده است! و حق با چه کسی است! باید علم را گسترش داد.
یک کتاب بینظیر در رابطه تلفیق روانکاوی و رفتارگرایی در فارسی هست:
روان‌تحلیلگری، رفتار درمانی و جهان رابطه‌ای/ نویسنده : پل واكتل/مترجمان : فريبا خاليچي/ ناشر : ارجمند
فهرست جوایز و موفقیت ها
1926 AB، کالج همیلتون
1930 MA، دانشگاه هاروارد
1930-1931 عضو Thayer
1931 دکتری، دانشگاه هاروارد
1931-1932 عضو Walker
1931-1933 عضو شورای تحقیقات ملی
1933-1936 Junior Fellowship, Harvard Society of Fellows*1936-1937 Instructor, University of Minnesota
1937-1939 Assistant Professor, University of Minnesota
1939-1945 Associate Professor, University of Minnesota
1942 Guggenheim Fellowship (postponed until 1944-1945)
1942 Howard Crosby Warren Medal, Society of Experimental Psychologists
1945-1948 Professor and Chair, Indiana University
1947-1948 William James Lecturer, Harvard University
1948-1958 Professor, Harvard University
1949-1950 President of the Midwestern Psychological Association
1954-1955 President of the Eastern Psychological Association
1958 Distinguished Scientific Contribution Award, American Psychological Association
1958-1974 Edgar Pierce Professor of Psychology, Harvard University
1964-1974 Career Award, National Institute of Mental Health
1966 Edward Lee Thorndike Award, American Psychological Association
1966-1967 President of the Pavlovian Society of North America
1968 National Medal of Science, National Science Foundation
1969 Overseas Fellow in Churchill College, Cambridge
1971 Gold Medal Award, American Psychological Foundation
1971 Joseph P. Kennedy, Jr., Foundation for Mental Retardation International award
1972 Humanist of the Year Award, American Humanist Society
1972 Creative Leadership in Education Award, New York University
1972 Career Contribution Award, Massachusetts Psychological Association
1974-1990 Professor of Psychology and Social Relations Emeritus, Harvard University
1978 Distinguished Contributions to Educational Research Award and Development, American Educational Research Association
1978 National Association for Retarded Citizens Award
1985 Award for Excellence in Psychiatry, Albert Einstein School of Medicine
1985 President’s Award, New York Academy of Science
1990 William James Fellow Award, American Psychological Society
1990 Lifetime Achievement Award, American Psychology Association
1991 Outstanding Member and Distinguished Professional Achievement Award, Society for Performance Improvement
1997 Scholar Hall of Fame Award, Academy of Resource and Development
منبع:
Looking for Skinner and finding Freud.
By Overskeid, Geir
American Psychologist, Vol 62(6), Sep 2007, 590-595
خیلی عالی بود بی نهایت از شما سپاسگزارم درست است حتی کسانی که سطح تحصیلات بالایی در این رشته دارند فروید را با میل جنسی اسکینر را با شرطی سازی می شناسند و متاسفانه به جنبه های دیگر توجه نمی شود.