آشنایی با اختلال آگورافوبیا یا بازار هراسی+کلیپ آموزشی

آگورافوبیا (بازار هراسی یا گذرهراسی یا هراس از مکانهای باز) (به انگلیسی: Agoraphobia) از زیرمجموعه اختلال اضطراب است که به هراس و ترس مرضی از حضور در مکانهایی باز و شلوغ مثل سینما، مراکز خرید، پایانه‌های حمل و نقل عمومی و فرودگاه‌ها و پل و… که امکان خروج فوری و آسان آنها وجود ندارد، گفته می‌شود، اغلب به علت باز بودن و یا ازدحام زیاد محیط است. این نوع ترس معمولاً با افکار اضطرابی دربارهٔ غش کردن یا از دست دادن کنترل در حضور جمع همراه است و عمدتاً منجر به اجتناب از این محلها می‌شود. گذرهراسی در TR DSM-IV به عنوان یک زیر مجموعه از اختلال وحشت‌زدگی تعریف شده است، با این حال، گذرهراسی جدا از اختلال وحشتزدگی طبقه‌بندی شده است.

اختلالات روانی همراه – همپوشی -:
این اختلال با حملات پانیک و اختلال پانیک بیشترین همزمانی را دارد.

باید دانست که نخستین قدم در برخورد با آگورافوبیا، رد اختلال افسردگی است. ضمناً از آنجا که مهمترین فاکتور ابقاء کنندهٔ این بیماری اجتناب (avoidance)می‌باشد پس به همین دلیل باید بیماران را با موقعیتی که از آن اجتناب می‌کنند، رویارو کرد. (رویارویی یا exposure) و بیمار نباید تا زمان فرونشستن اضطراب آن موقعیت را ترک کند. گفتنی است که در کتاب oxford داروی توصیه شده برای درمان آگورافوبیا در صورت شکست درمان شناختی رفتاری، داروی ایمی پرامین می‌باشد.

مدل درمان شناختی رفتاری اختلال گذر هراسی:

این مدل براساس ماهیت انطباقی ترس در شرایط اولیه است (بارلو، 1988؛ بک و همکاران، 1985؛ مارکس، 1987). در موارد متوالی شخص به اشتباه، احساسات مربوط به برانگیختگی فیزیولوژیکی را به عنوان نشانه هایی که نتیجه فاجعه آمیز به دنبال دارد، تعبیر می کند که منجر به حملات پانیک کامل خواهد شد. در نتیجه در فرد اضطراب انتظار ایجاد خواهد کرد و از موقعیت های دیگر که او را در معرض اضطراب قرار خواهد داد اجتناب می کند که این مسئله ترس از فضای باز را پایه گذاری می کند. در برخی موارد این افراد برای مقابله با اضطراب از تفکر جادویی استفاده می کنند، در حالی که این رفتار و تفکر نگرانی را برطرف می کند ولی آگورافوبیا را تقویت می کند.

عوامل شناختی:

اولین حمله پانیک با یک اتفاق استرس آمیز در زندگی شروع می شود. نتیجه اجتناب های آگورافوبیا و پانیک در ذهن چنین افرادی با محرک های متفاوتی ربط پیدا خواهد کرد. پانیک از طریق انحرافات شناختی بیمار شدیدتر خواهد شد. درمان شناختی، یعنی شناسایی، چالش با تحریفات شناختی بیمار مفید خواهد بود. تحریفات شامل: افکار خودکار تحریف شده، فرضیات ناسازگار، طرحواره بدکارکرد می باشد. پاسخ بیمار به پانیک فرصت خوبی است برای بررسی و تغییر شناختی کلی تر او خواهد بود.

افکار خودکار:

1- پیشگویی

2- برچسب زدن

3- فاجعه آمیز کردن

4- شخصی سازی

5- ذهن خوانی

6- تفکر دو مقوله ای

فرضیات ناسازگار:

1- من باید از شر هراس و اضطرابم خلاص شوم.

2- من نباید احمق و بودن کنترل باشم.

3- اگر مردم بفهمند که من به پانیک مبتلا هستم مرا طرد خواهند کرد.

4- من نباید ضعیف باشم.

5- من باید در همه موارد خودم را تحت کنترل داشته باشم

طرحواره های بد کارکرد:

1- طرد: اگر هراس داشته باشم طرد خواهم شد.

2- یکپارچکی بیولوژیکی: اگر هراس داشته باشم ضعیف می شوم و می میرم.

3- کنترل: من باید در همه موارد خود را تحت کنترل داشته باشم.

4- تحقیر: اگر هراس داشته باشم مردم مرا مسخره خواهند کرد.

5- خاص بودن پانیک: با دیدگاه من از خودم به عنوان یک فرد قوی سازگار نیست و نباید برای من رخ دهد.

عوامل رفتاری:

نظریه رفتاری، ترس از فضای باز را به دلیل اینکه اجتناب از یک موقعیت باعث کاهش اضطراب می شود، ادامه پیدا می کند. علاوه اجتناب به موقعیت های مشابه نیز تعمیم پیدا می کند.

عوامل و نتایج بین فردی:

اختلال پانیک و آگورافوبیا موجب اختلالاتی در روابط بین فردی می شود، در نتیجه فرصت برای گسترش روابط کاهش می یابد.

درمان های شناختی رفتاری در مورد اختلال پانیک و آگورافوبیا کاملاً مفید است. درست است که درمان دارویی موثر شناخته شده است، ولی قطع دارو منجر به بازگشت علایم شدید پانیک می شود.

___________________________________________
کلیپ آموزشی برای آشنایی بهتر با اختلال آگروافوبیا:

++ دانلود کلیپ بازار هراسی